Vraag

Zijn de zinnen Het maakt niet uit of de vrouw net zoveel of meer verdient als de man en Het maakt niet uit of de vrouw net zoveel of meer verdient dan de man correct?

Antwoord

Het is onduidelijk of dergelijke zinnen als correct kunnen worden beschouwd. Dat geldt in het bijzonder voor geschreven taal. Correct is in ieder geval: Het maakt niet uit of de vrouw net zoveel als of meer dan de man verdient.

Toelichting

Volgens de traditionele grammaticaregels wordt het voegwoord als gebruikt wanneer er in een vergelijking sprake is van gelijkheid. Als wordt gebruikt na een stellende trap.

(1) Isabelle is ongeveer even groot als ik.

(2) Tim is net zo oud als Maarten.

(3) Mijn tuin is niet zo kleurrijk als die van jou.

Het voegwoord dan gebruiken we na een vergrotende trap. Er is sprake van een ongelijkheid tussen de zelfstandigheden die vergeleken worden.

(4) Deze zomer was veel natter dan vorige zomer.

(5) We vinden haar minder sympathiek dan haar man.

(6) Onze nieuwe auto rijdt beduidend sneller dan de vorige.

Een probleem doet zich voor in zinnen waar een vergelijking met een gelijkheid (‘of de vrouw net zoveel verdient als de man’) en een vergelijking met een ongelijkheid (‘of de vrouw meer verdient dan de man’) gecombineerd worden. Veel taalgebruikers zijn – vooral in gesproken taal – geneigd om samen te trekken en het voegwoord te kiezen dat bij de dichtstbijzijnde trap van vergelijking hoort. Maar omdat de vergelijkingen een verschillend voegwoord (als en dan) hebben, is de samentrekking – vooral in geschreven taal – voor sommigen toch niet aanvaardbaar. Het is dus niet duidelijk of een dergelijke samentrekking in geschreven taal als correct kan worden beschouwd.

(7) Het maakt niet uit of de vrouw net zoveel of meer verdient dan de man. (status onduidelijk)

(8) Het maakt niet uit of de vrouw meer of net zoveel verdient als de man. (status onduidelijk)

Wie problemen heeft met een samentrekking zoals in (7) of (8), kan de zin het best anders formuleren.

(9) Het maakt niet uit of de vrouw meer dan of net zoveel als de man verdient.

(10) Het maakt niet uit of de vrouw net zoveel verdient als de man, of meer.

Zie ook

Dan / als (driemaal zo groot -)
Drie keer meer … dan / drie keer zoveel … als
Groter als / dan
Niets anders als / dan

Naslagwerken

ANS (1997), p. 414-420 of online via de E-ANS online via de E-ANS