Vraag

Diëten is afzien. Niets is minder waar. Is de bewering diëten is afzien dan waar of onwaar?

Antwoord

De bewering diëten is afzien is onwaar. Niets is minder waar betekent dat wat net gezegd is, helemaal niet waar is.

Toelichting

De uitdrukking niets is minder waar spreekt de voorafgaande bewering tegen.

(1) Diëten is afzien. Niets is minder waar.

Dat betekent dat er niets bestaat wat minder waar is dan diëten is afzien. Positief geformuleerd wordt dit: alles wat gezegd wordt, is meer waar dan diëten is afzien. Niets is minder waar is dus synoniem met alles is meer waar. In het Engels wordt hetzelfde uitgedrukt met nothing is farther from the truth, wat betekent dat geen enkele andere bewering zo ver verwijderd is van de waarheid. De context bevat vaak aanwijzingen waaruit blijkt dat de schrijver of spreker een tegenstelling uitdrukt:

(2) Na een lange periode vol ellende zou je verwachten dat alles beter wordt. Helaas, niets is minder waar.

(3) Ze lijken wel slim, maar niets is minder waar. Ze zijn helemaal niet snugger.

Niets is minder waar kan interpretatieproblemen opleveren doordat er twee woorden met een negatief karakter in zitten: niets en minder. Soms raken taalgebruikers daardoor in verwarring en gebruiken ze niets is minder waar in de betekenis van iets is volledig waar. Bijvoorbeeld:

(4) Lisa is mooi. Niets is minder waar, het is echt een prachtvrouw!

Wij raden dit gebruik af omdat niets is minder waar dan exact hetzelfde betekent als niets is meer waar.

Zie ook

Niet in het minst / niet het minst
Niet ondenkbeeldig / niet denkbeeldig / niet ondenkbaar
Nooit geen (ik maak – fouten)
Overschatten / onderschatten (niet te -)

Naslagwerken

Taalbaak, bulletin 13 (1997) p. 8-13; Vraagbaak Nederlands (2001), p. 192; Schrijfwijzer (2002), p. 253; De taalgids (1999), p. 271; Taalboek Nederlands (1997), p. 340