Vraag

Wat is het meervoud van tendens: tendensen of tendenzen?

Antwoord

Tendensen en tendenzen zijn allebei correcte meervoudsvormen van tendens.

Toelichting

Woorden die eindigen op -ens hebben in sommige gevallen een meervoud op -sen en in andere gevallen een meervoud op -zen. In enkele gevallen zijn de beide meervouden correct.

Mens en wens bijvoorbeeld hebben alleen een meervoud op -sen: wensen, mensen. Vroeger werden deze woorden gespeld als wensch en mensch, en de sch werd in de oude meervoudsvormen menschen en wenschen stemloos uitgesproken. Ook in het hedendaagse Nederlands horen we een stemloze klank, namelijk [s] en die wordt weergegeven met de letter s.

Woorden als grens en lens krijgen in het meervoud een z: grenzen, lenzen. Het zijn leenwoorden waaraan geen vorm op -sch ten grondslag ligt. In het meervoud horen we hier een stemhebbende klank, die in de spelling wordt weergegeven met de letter z.

Tendens is een bijzonder geval. De Woordenlijst vermeldde vroeger alleen het meervoud tendensen, maar sinds 2015 is ook het meervoud tendenzen opgenomen. Die spelling sluit beter aan bij de uitspraak van het meervoud met een [z]-klank. Een vergelijkbaar geval is forens, dat ook twee meervouden heeft: forensen, forenzen.

Zie ook

Kruizen / kruisen

Naslagwerken

Woordenlijst (1995); Woordenlijst (2005); Woordenlijst (2015); Prisma Handwoordenboek Nederlands (2014); Grote Van Dale (2005)