Vraag

Wat is de correcte schrijfwijze voor ‘een bakvorm gemaakt van silicone(n)’: een siliconenbakvorm, een silicone bakvorm of een siliconen bakvorm?

Antwoord

De drie spellingen zijn correct: een siliconenbakvorm, een silicone bakvorm en een siliconen bakvorm.

Toelichting

Silicone is van oorsprong een onzijdig zelfstandig naamwoord, met als betekenis ‘kunststof bestaande uit ketens van afwisselend een silicium- en een zuurstofatoom’. Het wordt vaak als meervoud gebruikt (de siliconen). Silicone kan ook als bijvoeglijk naamwoord gebruikt worden in de betekenis ‘van silicone gemaakt’. Daarnaast is er het bijvoeglijk naamwoord siliconen, dat gebruikelijker is dan silicone.

Als het gaat om zaken die gemaakt zijn van silicone(n) wordt vaak een woordgroep met het bijvoeglijk naamwoord silicone of siliconen gebruikt. Bijvoorbeeld: een silicone/siliconen bakvorm, een silicone/siliconen badmuts, een silicone/siliconen armbandje, een silicone/siliconen staaf, silicone/siliconen voegen, een silicone/siliconen implantaat. In deze woordgroepen krijgen de beide woorden een klemtoon in de uitspraak.

Ook een samenstelling met als eerste deel het zelfstandig naamwoord silicone (of het meervoud daarvan) kan de betekenis ‘gemaakt van silicone’ uitdrukken: een siliconenbadmuts, een siliconenvorm, een siliconenstaaf, een siliconenimplantaat enzovoort. De hoofdklemtoon ligt in deze samenstellingen op het eerste deel. Op grond van de regels voor de tussen-n schrijven we siliconen- in de samenstelling.

Combinaties met een specifiekere betekenis (bijvoorbeeld producten die siliconen bevatten maar er niet volledig uit bestaan) zijn meestal samenstellingen: siliconenborsten (‘vrouwenborsten die zijn vergroot met siliconen’), siliconenkit (‘vulmiddel op basis van siliconen’), siliconenolie (‘smeerolie op basis van siliconen’), siliconenverf (‘verf op basis van siliconen’).

Combinaties met silicone(n) waarmee een volledig andere betekenisrelatie dan ‘gemaakt van/met’ wordt uitgedrukt, schrijven we altijd als een samenstelling, bijvoorbeeld: siliconenfabriek.

Zie ook

Samenstelling en afleiding aaneen (Leidraad 6.2)
Woordgroep of samenstelling? (Leidraad 6.8)
Combinaties met een stofnaam (algemeen)

Chocolade letter / chocoladen letter / chocoladeletter
Kunststoffen kozijnen / kunststofkozijnen / kunststof kozijnen
Nylon kousen / nylonkousen
Plastieken / plastic
Rubberen / rubber
Rubber boot / rubberboot
Zijde / zijden jurk

Naslagwerken

Grote Van Dale (2015); Van Dale Hedendaags Nederlands (2008); Woordenlijst (2005); Woordenlijst (2015); Spellingwijzer Onze Taal (2015); Prisma Handwoordenboek Nederlands (2014); Schrijfwijzer (2012), p. 433; ANS: Stofadjectieven op -en