Vraag

Leer je op het gymnasium Grieks en Latijns of Grieks en Latijn?

Antwoord

De naam van de klassieke taal is Latijn; Latijns is een bijvoeglijk naamwoord (bijvoorbeeld in Latijnse taal).

Toelichting

Veel taalnamen zijn zelfstandig gebruikte bijvoeglijke naamwoorden die (vaak op onregelmatige wijze) van de namen van landen of volken zijn afgeleid. In de meeste gevallen eindigen ze op -s, -isch of -ees. Voorbeelden: Duits, Engels, Frans, Grieks, Nederlands, Spaans, Arabisch, Baskisch, Russisch, Tsjechisch, Albanees, Chinees, Portugees. Al deze vormen zijn dus zowel bijvoeglijk als zelfstandig naamwoord.

De taal van de Romeinen is op vergelijkbare wijze afgeleid van de naam van de streek rond Rome Latium met het bijvoeglijk naamwoord latinus: lingua latina = ‘Latijnse taal’. De vorm Latijn wordt in het Nederlands alleen gebruikt als zelfstandig naamwoord. Daarnaast is een bijvoeglijk naamwoord gevormd met het achtervoegsel -s. Voorbeelden: Latijnse les, Latijnse school, Latijns woordenboek. Sommige taalgebruikers bezigen soms het bijvoeglijk naamwoord als onjuiste vorm voor de taalnaam.

Het paar Latijn/Latijns is een uitzonderlijk geval. Er zijn geen andere taalnamen die eindigen op -ijn. Er zijn wel andere bijvoeglijke naamwoorden op -ijns (bijvoorbeeld Alexandrijns, Algerijns, Montenegrijns), maar geen daarvan komt ook als taalnaam voor.

Zie ook

Franstalig (hoofdletter?)
Latijns Amerika / Latijns-Amerika, Centraal Azië / Centraal-Azië
Mediterraans / mediterraan

Naslagwerken

Prisma Stijlboek (1993), p. 158; Grote Van Dale (2005)