Vraag

Wat is correct: kritische succesfactoren of kritieke succesfactoren?

Antwoord

Kritische succesfactoren en kritieke succesfactoren zijn beide correct. Kritisch en kritiek hebben elk hun eigen gebruiksmogelijkheden, maar in combinatie met succesfactoren wordt zowel kritische als kritieke gebruikt. Kritische of kritieke succesfactoren zijn factoren die van beslissend belang zijn voor het al dan niet behalen van succes.

Toelichting

Kritisch en kritiek hebben elk hun eigen gebruiksmogelijkheden.

In de betekenissen ‘beoordelend’ en ‘geneigd of bekwaam tot oordelen’ is alleen kritisch juist. Ook in de betekenis ‘betrekking hebbend op (tekst)kritiek’ gebruiken we kritisch.

(1) Hij kon haar kritische blik niet langer verdragen.

(2) In het hoger onderwijs moet je kritisch kunnen denken, dus onafhankelijk van anderen informatie analyseren en beoordelen.

(3)  Een kritische uitgave is een wetenschappelijke reconstructie van de oorspronkelijke tekst.

In de betekenissen ‘hachelijk, gevaarlijk’ en ‘cruciaal, beslissend’ is kritiek het juiste woord.

(4) Na zijn skiongeluk werd Schumacher in kritieke toestand naar het ziekenhuis overgebracht.

(5) Uit onderzoek kwam naar voren dat de meest kritieke fase in een huwelijk niet het zevende jaar is, maar de periode waarin kinderen worden geboren.

(6) Dit is een kritiek moment voor de Belgische politiek.

In combinatie met (succes)factoren is naast kritiek echter ook kritisch gangbaar (kritische (succes)factoren). Tegen dat gebruik is geen bezwaar.

(7) Wat zijn de kritieke / kritische succesfactoren voor een succesvol topsportbeleid?

In de natuurkunde wordt zowel kritisch als kritiek gebruikt om uit te drukken dat iets op het punt staat over te gaan van de ene toestand in de andere: kritische/kritieke temperatuur, kritisch/kritiek punt, kritische/kritieke druk enzovoort.

(8) Supergeleiding is het verschijnsel dat materialen beneden een kritische / kritieke temperatuur geen weerstand meer bieden aan een elektrische stroom.

(9) Bij het kritische / kritieke punt verdwijnt het onderscheid tussen gas en vloeistof.

Zie ook

Categoriek / categorisch
Synergistisch / synergisch / synergetisch

Naslagwerken

Grote Van Dale (2005); Koenen (2006); Woordenboek Correct Taalgebruik (2004), p. 147; Correct Taalgebruik (2006), p. 135; Stijlboek VRT (2003), p. 142; Het Witte Woordenboek Nederlands (2007)