Vraag

Is heirkracht correct?

Antwoord

Het is onduidelijk of we heirkracht al dan niet tot de standaardtaal in België kunnen rekenen. Standaardtaal in het hele taalgebied is in elk geval overmacht.

Toelichting

Wanneer iemand door omstandigheden verhinderd wordt of in de onmogelijkheid verkeert om zijn verplichtingen na te komen, spreekt men in de standaardtaal van overmacht.

(1) Afwezigheid wegens een zakenreis of vakantie vormt geen geval van overmacht.

(2) Bij overmacht, ongevallen of slechte weersomstandigheden vervalt deze garantie.

In België wordt in deze betekenis ook heirkracht gebruikt, ook door veel standaardtaalsprekers. Toch is er een niet te verwaarlozen groep taalgebruikers die het woord afkeurt. Het is daarom vooralsnog niet duidelijk of het woord tot de standaardtaal in België gerekend kan worden.

(3) Het is slechts bij enorme heirkracht dat een van de aangehaalde alternatieven een kans maakt. (in België, status onduidelijk)

(4) Moeilijkheden met bouwvergunningen worden niet beschouwd als een geval van heirkracht. (in België, status onduidelijk)

Daarnaast komt in België ook een enkele keer de variant heerkracht voor. Die vorm is geen standaardtaal.

(5) Als je afwezig bent omdat je een ongeval hebt gehad, dan is dat een geval van heerkracht. (in België, geen standaardtaal)

Bijzonderheid

Het verouderde woord heirkracht (in de betekenis ‘aanzienlijke legermacht’) wordt gebruikt in de context van de Bijbel (bijvoorbeeld de dag van Zijn/Gods heirkracht).

Naslagwerken

Grote Van Dale (2005); Van Dale Hedendaags Nederlands (2006); Verschueren (1996); Koenen (2006); Kramers (2000); Correct Taalgebruik (2006), p. 101; Woordenboek correct taalgebruik (2004), p. 112; Vlaams-Nederlands woordenboek (2003)