Vraag

Zijn gelasten en belasten synoniemen?

Antwoord

Nee, gelasten betekent ‘bevelen’. Belasten betekent ‘een last, een taak opleggen’.

Toelichting

Gelasten betekent ‘bevelen’, ‘gebieden’ en wordt gevolgd door een beknopte bijzin met te + infinitief. Zoals men iemand beveelt iets te doen, kan men ook iemand gelasten iets te doen.

(1) De minister heeft de bevoegde instanties gelast een onderzoek in te stellen.

In de standaardtaal heeft belasten een andere betekenis: ‘een last, een taak opleggen’. Bovendien wordt het werkwoord – in tegenstelling tot gelasten – verbonden met een voorzetselvoorwerp met als vast voorzetsel met. Belasten met kan ook wederkerig worden gebruikt en betekent dan ‘de verantwoordelijkheid, de uitvoering van iets op zich nemen’.

(2) De minister heeft de bevoegde instanties belast met een onderzoek.

(3) Ze heeft zich belast met het in orde maken van de administratie.

In België komt ook gelasten soms voor met een voorzetselvoorwerp. Dit gebruik van  gelasten is geen standaardtaal.

(4) Hij werd gelast met de opmaak van de rapporten. (in België, geen standaardtaal)

(5) Als regel geldt dat verhandelingen slechts ter inzage kunnen worden gevraagd mits schriftelijke toestemming van de auteur of van de promotor. Het baliepersoneel kan zich gelasten met de aanvraag. (in België, geen standaardtaal)

Formuleringen in de standaardtaal zijn behalve iemand/zich belasten met: iemand bezwaren met, iemand een taak opdragen, iemand een opdracht geven, iemand de zorg opdragen voor, een taak op zich nemen.

Zie ook

Aflassen / aflasten / afgelasten

Naslagwerken

Grote Van Dale (2005); Van Dale Hedendaags Nederlands (2006); Verschueren (1996); Koenen (2006); Kramers (2000); Correct Taalgebruik (2006), p. 87, 35; Woordenboek correct taalgebruik (2004), p. 94; Taalwijzer (1998), p. 133, 60; Vlaams-Nederlands woordenboek (2003)