Vraag

Is er een verschil tussen het idee en de idee?

Antwoord

In de meeste contexten is het idee het gebruikelijkst. Idee wordt alleen als het-woord gebruikt in de volgende betekenissen: ‘concrete gedachte’, ‘begrip, benul’, ‘mening, opvatting’, ‘ingeving, plan’. De idee wordt vooral gebruikt als filosofische term, in de betekenis ‘onveranderlijk grondbeeld’ of ‘filosofisch denkbeeld’, maar het idee is ook correct in die betekenis. Ook in de betekenissen ‘achterliggende gedachte’ of ‘algemeen geldende gedachte’ is zowel de idee als het idee mogelijk.

Toelichting

In de volgende betekenissen wordt idee als het-woord gebruikt: ‘concrete gedachte’, ‘begrip, benul’, ‘mening, opvatting’, ‘ingeving, plan’.

(1) Het idee alleen al doet me huiveren.

(2) Ik heb geen flauw idee of Daan al thuis is.

(3) Hij is van het idee dat kinderen een mama en een papa moeten hebben.

(4) Breng hem niet op het idee om mee te doen aan een zangwedstrijd.

(5) Wie heeft er een goed idee om deze website beter te maken?

In de betekenis ‘filosofisch denkbeeld’ of ‘onveranderlijk grondbeeld’ kan idee een de-woord zijn, maar het idee is ook mogelijk.

(6) Liefdadigheid wortelt in de/het christelijke idee van naastenliefde.

(7) Is de/het marxistische idee van de klassenstrijd niet achterhaald?

(8) In zijn onnavolgbare stijl bekritiseert Richard Dawkins de/het godsidee in al zijn vormen.

Ook in de betekenissen ‘achterliggende gedachte’ of ‘algemeen geldende gedachte’ is zowel het idee als de idee mogelijk.

(9) We moeten vertrekken vanuit het/de idee dat iedereen gelijk is voor de wet.

(10) Het/de idee achter de openbare boekenkast is dat iedereen hier boeken mag meenemen en achterlaten.

Zie ook

Woordgeslacht (algemeen)

Cluster (de / het -)
Deken (het / de -)
Matras (het / de -)
Modem (de / het -)
Nuclide (de / het -)
Procent (een halve / half -)
Thuis (een goede / goed -)

Naslagwerken

Grote Van Dale (2005); Van Dale Hedendaags Nederlands (2008); Koenen (2006); Prisma Handwoordenboek Nederlands (2009)