Vraag

Is bij in bij de twintigduizend kilometer met de betekenis ‘bijna (twintigduizend kilometer)’ correct?

Antwoord

Nee, in de standaardtaal wordt in dit geval in de betekenis ‘bijna’ tegen gebruikt. Bij komt in deze betekenis weleens voor in België, maar het is er geen standaardtaal.

Toelichting

Om uit te drukken dat een bepaalde hoeveelheid net niet gehaald is, kan in de standaardtaal onder meer gebruik gemaakt worden van de constructie tegen de + telwoord (tegen de = ‘bijna’).

(1) Het was tegen de vijfendertig graden. (‘bijna vijfendertig’)

(2) Hij loopt ook al tegen de vijftig. (‘is bijna vijftig jaar’)

Op vergelijkbare wijze kan men uitdrukken dat een bepaalde hoeveelheid bij benadering bereikt is (‘min of meer’, ‘ongeveer’). In dat geval wordt in de standaardtaal het voorzetsel rond of de combinatie om en (na)bij gebruikt.

(3) Ze hebben rond de driehonderd kilometer afgelegd. (‘ongeveer driehonderd’)

(4) Dat moet om en nabij de vijfduizend euro kosten. (‘ongeveer vijfduizend’)

In België wordt in de betekenis ‘bijna’ in plaats van het voorzetsel tegen soms ook wel bij gebruikt. Het is er echter geen standaardtaal.

(5) We legden een voettocht af van bij de honderd kilometer. (in België, geen standaardtaal)

Andere uitdrukkingswijzen in de standaardtaal zijn: een kleine vijfendertig (‘minder dan’, ‘bijna’), zo’n driehonderd (‘ongeveer’), een stuk of dertig (boeken) (‘ongeveer dertig’).

Naslagwerken

Verschueren (1996); Koenen (2006); Kramers (2000); ANS (1997), p. 192 of online via de E-ANS online via de E-ANS