Vraag

Is de zin Hij probeerde het beest van hem af te slaan goed? Of kan hem beter vervangen worden door zich?

Antwoord

Als bedoeld wordt dat hij en hem verwijzen naar dezelfde persoon, dan is zich hier verplicht. Dat komt doordat afslaan in de betekenis die hier van toepassing is, wederkerend is gebruikt: iets van zich afslaan.

Toelichting

In veel gevallen, wanneer er geen sprake is van een wederkerend werkwoord, kunnen het persoonlijk voornaamwoord en het wederkerend voornaamwoord allebei gebruikt worden. Bijvoorbeeld:

(1) De agent zag een woedende menigte op zich afkomen.

(2) De agent zag een woedende menigte op hem afkomen.

Maar zodra we te maken hebben met een wederkerend werkwoord, is het wederkerend voornaamwoord verplicht als we naar het onderwerp willen verwijzen. Bijvoorbeeld:

(3) De agent douchte zich voor hij zijn uniform aantrok.

(4) De agent douchte hem voor hij zijn uniform aantrok.

Zin (4) kan alleen maar betekenen dat de agent iemand anders doucht.

Zie ook

Bijhebben / bij zich hebben
Wederkerend / wederkerig voornaamwoord
Zich / u (U hebt – vergist)
Zich / u (U vergist -)

Naslagwerken

ANS (1997), p. 260, 264-265, 267 of online via de E-ANS online via de E-ANS; Grote Van Dale (2005)