Vraag

Zijn woorden zoals pilootgemeente, pilootstudie en pilotonderzoek correct?

Antwoord

Ja. Samenstellingen met piloot- zijn standaardtaal in België, samenstellingen met pilot- zijn standaardtaal in Nederland. Standaardtaal in het hele taalgebied zijn daarnaast samenstellingen met proef- of model- als eerste deel.

Toelichting

Om uit te drukken dat iets geldt als een experiment, een proefneming of als een model dat navolging verdient, kan men in de standaardtaal in het hele taalgebied samenstellingen gebruiken met als eerste deel proef- of model-.

(1) Vorig jaar lanceerden enkele gemeenten een proefproject voor het bouwen van windmolens.

(2) De Jordaan in Amsterdam wordt een modelwijk om te kijken of het nieuwe huisdierenbeleid een kans op slagen heeft.

In het geval van een eerste, voorlopig onderzoek spreekt men van een voorstudie of een vooronderzoek.

(3) De wetenschappers zullen volgende week een voorstudie publiceren over hun onderzoek naar het effect van bloemetjesbehang op het humeur van goudvissen.

In de standaardtaal in België komen ook samenstellingen met piloot- voor als alternatief voor woorden met proef-, model- of voor-. In de standaardtaal in Nederland worden in zulke gevallen samenstellingen met pilot- (uitgesproken: [pail∂t]) als eerste deel gebruikt. Samenstellingen met piloot- komen nagenoeg niet voor in Nederland en omgekeerd komen samenstellingen met pilot- bijna niet voor in België.

(4) De pilootaflevering van het spelprogramma ‘Rad van Fortuin’ legde nog enkele pijnpunten bloot. [standaardtaal in België]

(5) In Nijmegen is een pilotschool opgericht voor het opleiden van televisiepresentatoren. [standaardtaal in Nederland]

Hoewel veel naslagwerken het gebruik van samenstellingen met piloot- en pilot- afraden, zijn woorden als pilootgemeente, pilootproject en pilootstudie in België en pilotgemeente, pilotproject en pilotstudie in Nederland volledig ingeburgerd. Er hoeft dan ook geen bezwaar tegen gemaakt te worden.

Bronnen

Clerck, W. de (1981). Nijhoffs Zuidnederlands Woordenboek. ‘s-Gravenhage: Martinus Nijhoff. (p. 377)

Naslagwerken

Grote Van Dale (2005); Van Dale Hedendaags Nederlands (2006); Verschueren (1996); Koenen (2006); Kramers (2000); Correct Taalgebruik (2006), p. 198; Woordenboek correct taalgebruik (2004), p. 211; Taalwijzer (1998), p. 218; Stijlboek VRT (2003), p. 190; Vlaams-Nederlands woordenboek (2003)