Vraag

Kunnen de uitdrukkingen dezer dagen en een dezer dagen door elkaar gebruikt worden?

Antwoord

Niet altijd. Dezer dagen kan betrekking hebben op het verleden (‘kort geleden’), op de nabije toekomst (‘binnenkort’) en op verleden, heden én toekomst (‘de afgelopen dagen, vandaag en de komende dagen’). Een dezer dagen wordt bijna uitsluitend gebruikt om aan te geven dat het om de toekomst gaat.

Toelichting

De variant een dezer dagen is van jonger datum dan dezer dagen. Hoewel ze door elkaar gebruikt kunnen worden, lijkt van dezer dagen de betekenis ‘om deze dag heen’ (dat wil zeggen het recente verleden, het heden én de nabije toekomst) de overhand te krijgen, en van een dezer dagen de betekenis ‘binnenkort’.

(1a) Dezer dagen wordt een enquête gehouden. (= a. de enquête is begonnen, ze duurt op het moment van schrijven nog voort en ze zal nog een korte tijd (één dag, enkele dagen) voortduren; b. de enquête moet nog beginnen (beide even waarschijnlijk))

(1b) Dezer dagen werd een enquête gehouden. (= de enquête is afgelopen (de schrijver weet min of meer op welke dagen de enquête werd gehouden))

(1c) Dezer dagen zal een enquête worden gehouden. (= de enquête moet nog beginnen (de schrijver weet min of meer op welke dagen de enquête zal worden gehouden))

(2a) Een dezer dagen wordt een enquête gehouden. (= de enquête moet nog beginnen)

(2b) Een dezer dagen werd een enquête gehouden. (= de enquête is al gehouden (minder gebruikelijk))

(2c) Een dezer dagen zal een enquête worden gehouden. (= de enquête moet nog beginnen (de schrijver weet niet of niet goed op welke dag(en) de enquête zal worden gehouden))

De betekenis van (een) dezer dagen is dus afhankelijk van de bijbehorende werkwoordstijd. De vorm dezer dagen lijkt iets meer zekerheid uit te drukken dan een dezer dagen.

Naslagwerken

Grote Van Dale (2005); Wolters-Koenen (1996); Grote Koenen (1986); Verschueren (1996); Van Dale Hedendaags Nederlands (1996); Van Dale Handwoordenboek (1996); Grote Prisma (1997)