Vraag

Is aanduiden correct in zinnen als Hij werd als plaatsvervanger aangeduid?

Antwoord

Ja, in die gevallen is aanduiden standaardtaal in België. Standaardtaal in het hele taalgebied is bijvoorbeeld Hij werd als plaatsvervanger aangesteld of aangewezen.

Toelichting

Aanduiden is standaardtaal in het hele taalgebied in de betekenissen ’te kennen geven’, ‘omschrijven’ en ‘betekenen’.

(1) Het blauwe lampje duidt aan dat de batterij oplaadt. (’te kennen geven’)

(2) Zij werd vaak aangeduid als ‘femme fatale’. (‘omschrijven’)

(3) Een woord kan verschillende dingen aanduiden. (‘betekenen’).

Aanduiden in de betekenis ‘iemand met een bepaald ambt, een bepaalde functie bekleden of daarvoor aanwijzen’ is alleen standaardtaal in België. Standaardtaal in het hele taalgebied is aanstellen (tot/als), benoemen (tot/als), aanwijzen (als) of selecteren. Sporters worden geselecteerd en ambtenaren worden aangesteld of benoemd.

(4a) Voor kenners kwam het feit dat hij werd aangeduid als mogelijke opvolger van Donald Tusk, niet als een verrassing. [standaardtaal in België]

(4b) Voor kenners kwam het feit dat hij werd aangewezen als mogelijke opvolger van Donald Tusk, niet als een verrassing.

(5a) De eerste minister zal vermoedelijk morgen al een nieuwe kabinetschef aanduiden. [standaardtaal in België]

(5b) De eerste minister zal vermoedelijk morgen al een nieuwe kabinetschef benoemen.

(6a) De judoka werd aangeduid om naar de Olympische Spelen te gaan. [standaardtaal in België]

(6b) De judoka werd geselecteerd om naar de Olympische Spelen te gaan.

Combinaties als iemand aanduiden als verantwoordelijke (schuldige, dader en dergelijke) of een verantwoordelijke (schuldige, dader) aanduiden zijn standaardtaal in het hele taalgebied in de betekenis ‘iemand beschouwen als verantwoordelijke/schuldige, iemand de verantwoordelijke/schuldige noemen’. In België zijn zulke combinaties met aanduiden gebruikelijker dan in Nederland. Synoniemen zijn onder andere iemand aanwijzen als verantwoordelijke (schuldige, dader), een verantwoordelijke (schuldige, dader) aanwijzen, iemand beschouwen al verantwoordelijke (schuldige, dader) .

(7a) De trainer werd als verantwoordelijke aangeduid voor de tegenvallende resultaten van het afgelopen seizoen.

(7b) De trainer werd als verantwoordelijke aangewezen voor de tegenvallende resultaten van het afgelopen seizoen.

(8a) Rita werd ook door haar naaste omgeving als dader van de moord aangeduid.

(8b) Rita werd ook door haar naaste omgeving als dader van de moord beschouwd.

Zie ook

Benoemen / benoemen tot
Weerhouden

Naslagwerken

Grote Van Dale (2015); Van Dale Hedendaags Nederlands (2008); Correct Taalgebruik (2006), p. 12,15; Woordenboek correct taalgebruik (2004), p. 1; Prisma Handwoordenboek Nederlands (2014); Typisch Vlaams (2015)