Vraag

Wat is correct: Ze gingen om de beurt / om beurt / om beurten naar boven?

Antwoord

De combinaties om de beurt en om beurten zijn standaardtaal in het hele taalgebied. Om beurt is standaardtaal in België.

Toelichting

De combinaties om beurten en om de beurt drukken uit dat iets in geregeld afwisselende volgorde (‘een voor een’) gebeurt. Deze combinaties zijn standaardtaal in het hele taalgebied.

(1a) Gooi om de beurt met de dobbelsteen.

(2a) Zij zijn bereid om ’s nachts om beurten de wacht te houden.

(3a) ‘The Canterbury Tales’ is een ondeugende roman waarin pelgrims tijdens hun doortocht in Zuid-Engeland elk om beurten een verhaal vertellen.

In de standaardtaal in België wordt ook om beurt gebruikt.

(1b) Gooi om beurt met de dobbelsteen. [standaardtaal in België]

(2b) Zij zijn bereid om ’s nachts om beurt de wacht te houden. [standaardtaal in België]

(3b) ‘The Canterbury Tales’ is een ondeugende roman waarin pelgrims tijdens hun doortocht in Zuid-Engeland elk om beurt een verhaal vertellen. [standaardtaal in België]

Bijzonderheid

Ook de combinaties bij toerbeurt en volgens (een) beurtrol drukken uit dat iets in geregeld afwisselende volgorde gebeurt. Beurtrol is standaardtaal in België. Toerbeurt is standaardtaal in Nederland, maar het wordt vooral in de schrijftaal gebruikt.

(4) De nachtdiensten worden volgens (een) beurtrol verdeeld. [standaardtaal in België]

(5) De ouders zorgen bij toerbeurt voor het vervoer naar uitwedstrijden. [standaardtaal in Nederland] (schrijftaal)

In informele spreektaal komen soms ook de vormen omstebeurt (in Nederland) en op toer (in België) voor. Die combinaties zijn geen standaardtaal.

Naslagwerken

Grote Van Dale (2015); Van Dale Hedendaags Nederlands (2006) ; Koenen (2006); Woordenboek Correct Taalgebruik (2004), p. 35; Taalwijzer (2000), p. 69; Prisma Handwoordenboek Nederlands (2014)