Vraag

Welke zin is correct: De gemiddelde werknemer zit elk jaar een paar dagen thuis wegens ziek of De gemiddelde werknemer zit elk jaar een paar dagen thuis wegens ziekte?

Antwoord

Standaardtaal in het hele taalgebied is wegens ziekte of een omschrijving als omdat hij ziek is. Het is onduidelijk of wegens ziek tot de standaardtaal in België gerekend moet worden.

Toelichting

Wegens is een voorzetsel en wordt gewoonlijk gecombineerd met een zelfstandig naamwoord, voornaamwoord of gesubstantiveerde infinitief als kern.

(1) Wegens te grote drukte werd het stadion vroegtijdig gesloten (wegens + zelfstandig naamwoord als kern)

(2) Wegens het ineenstorten van de huizenmarkt kunnen ook armere gezinnen nu een betaalbare woning vinden. (wegens + gesubstantiveerde infinitief als kern)

In België wordt wegens frequent gecombineerd met een bijvoeglijk naamwoord. Deze nieuwe constructie kan erg handig zijn om iets bondig te formuleren: wegens te duur is kernachtiger dan een door een voegwoord ingeleide bijzin als omdat het te duur is. Toch is er een niet te verwaarlozen groep taalgebruikers die deze constructie afkeurt. Het is daarom vooralsnog niet duidelijk of dit gebruik van wegens tot de standaardtaal in België gerekend kan worden.

(3a) We hebben die gezinsauto van ons verlanglijstje geschrapt wegens te duur. (in België, status onduidelijk)

(4a) Thijs kan zijn mails soms niet beantwoorden wegens te druk. (in België, status onduidelijk)

(5a) De bibliotheek heeft een aantal boeken weggegooid wegens niet actueel meer. (in België, status onduidelijk)

In de algemene standaardtaal gebruiken we wegens met een zelfstandig naamwoord, of we gebruiken een omschrijving met een bijzin.

(3b) We hebben die gezinsauto van ons verlanglijstje geschrapt wegens de te hoge kostprijs.

(4b) Thijs kan zijn mails soms niet beantwoorden omdat hij het te druk heeft.

(5b) De bibliotheek heeft een aantal boeken weggegooid omdat ze niet actueel meer waren.

Ook in Nederland worden weleens combinaties met wegens en een bijvoeglijk naamwoord gebruikt, bijvoorbeeld wegens overcompleet en wegens overbodig. Die formuleringen worden vooral gebruikt in kranten en (online)advertenties. In gewone lopende tekst zijn ze niet algemeen aanvaard.

(6) Dvd-speler te koop wegens overcompleet.

Zie ook

Wanneer nodig / wanneer dat nodig is
Want geen zin
Wegens dubbel gebruik

Naslagwerken

Grote Van Dale (2005); Van Dale Hedendaags Nederlands (2006); Verschueren (1996); Koenen (2006); Kramers (2000); Woordenboek Correct Taalgebruik (2004), p. 317; Taalwijzer (2000), p. 375; ANS: Een overzicht van de voorzetsels