Vraag

Is de juiste spelling Zeeuwsch-Vlaanderen of Zeeuws-Vlaanderen?

Antwoord

Beide spellingen zijn mogelijk, maar de voorkeur gaat uit naar Zeeuws-Vlaanderen. Ook de afleidingen van deze naam, en Zeeuws-Vlaming(en), worden bij voorkeur zonder sch geschreven.

Toelichting

In Nederland volgen aardrijkskundige namen niet altijd de officiële spellingregels. In veel gevallen wordt nog de ‘ouderwetse’ schrijfwijze gehanteerd. Dat geldt met name voor plaatsnamen: Zutphen, ‘s-Hertogenbosch, Heiloo enzovoort. Bij een aantal namen van gewesten, streken, gebiedsdelen en dergelijke is een modernere schrijfwijze ingeburgerd geraakt, die naast de oude variant gebruikt wordt. Voorbeelden zijn Hoeksche Waard/Hoekse Waard, Biesbosch/Biesbos en ook Zeeuwsch-Vlaanderen/Zeeuws-Vlaanderen. In het geval van Zeeuws(ch)-Vlaanderen is de vorm zónder ch tegenwoordig veel gebruikelijker dan die met ch.

De Nederlandse Spellingwet van 1947 en het Belgische Spellingbesluit van 1946 bepaalden dat er alleen nog sch zou worden geschreven waar de klank sch werd gehoord, behalve in het achtervoegsel -isch. Mensch werd dus mens, en visschen werd vissen, maar kritisch bleef ongewijzigd (een uitzondering is bosschage). De schrijfwijze van Nederlandse aardrijkskundige namen bleef in Nederland echter voorlopig onveranderd. Die zou later worden geregeld bij ‘algemene maatregel van bestuur’. Deze maatregel is er echter nooit gekomen, zodat in ‘s-Hertogenbosch, Heesch en Leidschendam nog steeds sch geschreven wordt. Ook namen met andere oude spellingverschijnselen, zoals Aerdenhout, Heiloo, Nuenen, Oirschot, Yerseke en Zutphen, zijn nooit aangepast aan nieuwe spellingregels.

In afleidingen van dergelijke aardrijkskundige namen wordt het ‘ouderwetse’ spellingbeeld gehandhaafd. De afleidingen van bijvoorbeeld ’s-Hertogenbosch en Heiloo zijn Bosch, Bossche en Bosschenaar (niet Bos, Bosse, Bossenaar) respectievelijk Heiloos, Heiloose, Heilooër en Heilooënaar (niet Heilose, Heiloër, Heiloënaar). Wie de ‘ouderwetse’ spelling Zeeuwsch-Vlaanderen wil gebruiken, zou om consequent te zijn de afgeleide vormen Zeeuwsch-Vlaams en Zeeuwsch-Vlaming ook met ch moeten schrijven.

In België is de spelling van de aardrijkskundige namen door een besluit van 20 december 1949 wel aangepast aan het ‘Spellingbesluit van de Prins-Regent van 9 maart 1946’. Dat besluit is echter niet van toepassing op plaatsnamen in Nederland. Ook de Franse equivalenten van Belgische plaatsnamen, zoals Schaerbeek (Schaarbeek) en Laeken (Laken), worden in dat besluit en in recentere besluiten niet volgens de officiële spellingregels gespeld.

Zie ook

Benamingen van plaatsen, windstreken, talen, volkeren (Leidraad 16.3)

Boschage / bosschage
Bosche bollen / Bossche bollen
Den Bosch / ‘s-Hertogenbosch
Friesland / Fryslân
Latijns Amerika / Latijns-Amerika, Centraal Azië / Centraal-Azië
Nederlands Limburg, Belgisch Limburg / Nederlands-Limburg, Belgisch-Limburg
Noorden (in het – van het taalgebied) (hoofdletter?)
Vlaams Brabant / Vlaams-Brabant
zuidwest-Den Haag / Zuidwest-Den Haag

Bronnen

De spelling van de Nederlandse taal (3e dr.) (1980). ‘s-Gravenhage: Sdu. De Nederlandse ‘Wet van 14 Februari 1947, houdende voorschriften met betrekking tot de schrijfwijze van de Nederlandsche taal’ verscheen in Staatsblad H 52. Bij Koninklijk Besluit van 19 maart 1947, gepubliceerd in Staatsblad H 92, werd bepaald dat de Spellingwet 1947 op 1 mei 1947 in werking trad. Het Belgische ‘Spellingbesluit van de Prins-Regent van 9 maart 1946’ werd gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 5 april 1946. Door een besluit van 20 december 1949, verschenen in het Belgisch Staatsblad van 29 december 1949, werden de gemeentenamen aangepast aan de nieuwe spelling.

Naslagwerken

Groot Lexicon van Eigennamen (1998); Grote Bosatlas (2001); Koenen (2006); Kramers (2000); Verschueren (1996); ANS (1997), p. 779 of online via de E-ANS; Witte Boekje (2006)