Vraag

Is enigste een correcte variant van enige in Dat is mijn enigste/enige kans?

Antwoord

Nee, enigste is geen standaardtaal. Correct is: Dat is mijn enige kans.

Toelichting

Het bijvoeglijk naamwoord enig(e) betekent ‘waarvan er geen tweede is’. In informele spreektaal wordt er soms een onechte overtreffende trap van gebruikt: enigst(e). De betekenis daarvan is gelijk aan die van de stellende trap enig(e), maar enigst(e) geeft iets meer nadruk: Dat is mijn enigste kans is sterker dan Dat is mijn enige kans.

Enigste wordt door een groot deel van de taalgebruikers afgekeurd; waarschijnlijk voelen veel mensen het als ‘onlogisch’ aan (‘eniger dan enig is niet mogelijk’). In de standaardtaal gebruiken we enige.

(1a) Dat was zijn eerste en enige kans.

(1b) Dat was zijn eerste en enigste kans. (geen standaardtaal)

(2a) Het enige wat hij nog kon doen, was zich uit de voeten maken.

(2b) Het enigste wat hij nog kon doen, was zich uit de voeten maken. (geen standaardtaal)

(3a) Ilse heeft helemaal geen broers of zussen; ze is enig kind.

(3b) Ilse heeft helemaal geen broers of zussen; ze is enigst kind. (geen standaardtaal)

Bijzonderheid

Het bijvoeglijk naamwoord enig komt – vooral in Nederland – ook voor in de betekenis ‘fijn’, ‘heel leuk’, ‘heel mooi’. In deze betekenis is het gebruik van de trappen van vergelijking (eniger, enigst) wel mogelijk.

(4) Door het pretparkbezoek, het luxe etentje én het feest na afloop werd het echt een enige dag; sterker nog: de enigste dag die ik de afgelopen jaren heb meegemaakt. (‘beste’, ‘leukste’)

Zie ook

Best(e) (het -)
Enige(n), enkele(n)
Middenste / middelste

Naslagwerken

Grote Van Dale (2005); Koenen (2006); Prisma handwoordenboek Nederlands (2014)