Vraag

Is voogdij correct in de betekenis van ’toezicht over bepaalde ondergeschikte organen en instellingen’?

Antwoord

Ja, in die betekenis is voogdij standaardtaal in België. Standaardtaal in het hele taalgebied is in die context toezicht.

Voogdij is wel standaardtaal in het hele taalgebied als ‘de zorg over minderjarigen’ wordt bedoeld.

Toelichting

Voogdij heeft in de standaardtaal in het hele taalgebied betrekking op minderjarigen. Als allebei de ouders of een van de ouders van een minderjarige overleden of uit de ouderlijke macht ontzet zijn, of als de ouders gescheiden zijn, kan iemand de voogdij over de minderjarige krijgen. Dat betekent dat die persoon de taak krijgt om zorg te dragen voor de minderjarige en zijn bezittingen te beheren.

(1) Toen Karoliens ouders omkwamen, kreeg haar oom de voogdij over haar en haar broertje.

In België wordt voogdij ook gebruikt voor het toezicht van de hogere overheid op ondergeschikte organen en instellingen. Vooral de samenstellingen voogdijminister en voogdijoverheid komen in de standaardtaal in België vrij frequent voor. De voogdijminister is de toezichthoudende minister onder wiens portefeuille een bepaalde dienst of instelling valt. De voogdijoverheid is de verantwoordelijke, toezichthoudende overheid.

(2) Het documentatiecentrum ‘Oorlog en Hedendaagse Maatschappij’ staat onder de voogdij van de federale minister van Wetenschappelijk Onderzoek. [standaardtaal in België]

(3) De voogdijminister van het Instituut voor Veterinaire Keuring is de minister van Volksgezondheid. [standaardtaal in België]

(4) De burgemeester zou op zijn minst een gesprek kunnen aanknopen met zijn voogdijoverheid, de gouverneur. [standaardtaal in België]

Standaardtaal in het hele taalgebied is in deze context toezicht. In Nederland is dat de gebruikelijke manier om het toezicht van de hogere overheid op ondergeschikte organen te benoemen. De minister die met het toezicht belast is, is de toeziende of toezichthoudende minister. Analoog spreken we van de toeziende overheid of de toezichthoudende overheid.

(5) Het toezicht op de gemeentebesturen wordt uitgeoefend door de minister van Binnenlandse Zaken.

(6) De toeziende minister moet zich hierover nog uitspreken.

(7) Binnenlandse Zaken treedt op als toezichthoudende overheid.

Naslagwerken

Grote Van Dale (2005); Van Dale Hedendaags Nederlands (2006); Verschueren (1996); Koenen (2006); Kramers (2000); Correct Taalgebruik (2006), p. 295; Woordenboek correct taalgebruik (2004), p. 308; Taalwijzer (1998), p. 359; Sociaalrechtelijk woordenboek (1977); Vlaams-Nederlands woordenboek (2003)