Vraag

Is een plechtig portret een statieportret of een staatsieportret?

Antwoord

De juiste spelling is staatsieportret.

Toelichting

Waarschijnlijk is staatsie (‘pracht en praal’, ‘plechtige optocht’) een versmelting van het aan het Frans ontleende stage (‘verhoging’) en staat (in de betekenis ‘vertoon’, ‘praal’, ‘pracht’, ‘luister’). Met dit woord zijn verschillende samenstellingen gevormd, onder andere staatsiebed, staatsiedegen, staatsiefoto, staatsiekleed, staatsiekoets en staatsiewagen.

Naast staatsie komt ook het woord statie voor, met onder meer de betekenissen ‘afbeelding van een gedeelte van Christus’ kruisweg’ en ‘standplaats van een priester’. Dit woord wordt bovendien gebruikt in de samenstelling statiegeld (‘waarborggeld’).

Naslagwerken

WNT; Woordenlijst (2015)