Vraag

Is het correct een zin te beginnen met feit is, doel is, voorwaarde is, reden is enzovoort?

Antwoord

Ja, dergelijke constructies zijn correct aan het begin van een zin. Ze zijn typisch voor journalistieke taal.

Toelichting

Bepaalde zelfstandige naamwoorden worden vaak zonder lidwoord gebruikt als die woorden vooraan staan in zinnen met een naamwoordelijk gezegde. Zulke gezegdes bevatten een werkwoord zoals zijn, blijven, blijken. Het is uiteraard ook correct om het lidwoord wél te gebruiken.

(1a) Doel blijft om het project helemaal afgerond te hebben voor het einde van het jaar.

(1b) Het doel blijft om het project helemaal afgerond te hebben voor het einde van het jaar.

(2a) De renner D.R. moet zijn zilveren olympische medaille teruggeven. Reden daarvoor is het dopinggebruik van de Italiaan.

(2b) De renner D.R. moet zijn zilveren olympische medaille teruggeven. De reden daarvoor is het dopinggebruik van de Italiaan.

Tot deze groep zelfstandige naamwoorden behoren onder andere: vraag, reden, oorzaak, punt, probleem, feit, aanleiding, reden, gevolg, oorzaak, voorwaarde, bedoeling, doel en hoofdzaak. Soms kunnen die zelfstandige naamwoorden voorafgegaan worden door een bijvoeglijk naamwoord. Enkele voorbeelden: belangrijkste verbetering, enige minpuntje, hoogste prioriteit.

(3) Feit is dat er steeds meer studenten in de stad blijven wonen na hun studie.

(4) Interessant detail is dat haar twee duimen niet even lang zijn.

(5) Sterkste stijger is echter Britney Spears, die vorig jaar nog tevreden moest zijn met een eenendertigste plaats.

(6) Probleem is dat veel mensen te fanatiek gaan sporten na de feestdagen en daardoor blessures oplopen.

(7) Belangrijkste vraag blijft waarom hij het gedaan heeft.

(8) Uitgangspunt van het onderzoek zijn de biologische verschillen tussen mannen en vrouwen.

Deze constructie kan ook gebruikt worden met een zelfstandige zin.

(9) Feit is: alcohol beïnvloedt het rijden.

(10) Vraag is alleen: wie zal de meerkosten betalen?

Bijzonderheid

Het weglaten van het lidwoord in deze constructie leidt soms tot onduidelijkheid. Er zijn namelijk zinnen waarin het lidwoord zowel bepaald (de of het) als onbepaald (een) zou kunnen zijn, bijvoorbeeld bij:

(11) Voorwaarde is dat de reparatie wordt uitgevoerd door een erkend monteur.

In zin (11) kan zowel De voorwaarde staan (het is de enige voorwaarde) als Een voorwaarde (het gaat om een van de voorwaarden). Als u verwarring wilt vermijden, kunt u het best een lidwoord schrijven.

Bronnen

Hoeksema, J. Verplichte topicalisatie van kale enkelvouden: De feit is dat-constructie. Geraadpleegd op 7 december 2009 via http://www.let.rug.nl/hoeksema/kale-n.pdf.

Naslagwerken

Schrijfwijzer (2005), p. 234-235; Geschiedenis van het Nederlands in de twintigste eeuw (1999), p. 213-221, 225