Vraag

Mag je een komma plaatsen na het eerste zinsdeel, bijvoorbeeld in De eerste vier maanden van zijn beleid, lijkt de staatssecretaris alle ellende te hebben meegemaakt?

Antwoord

Nee, na een onderwerp, voorwerp of een bijwoordelijke bepaling als eerste zinsdeel komt over het algemeen geen komma. Meestal volgt echter wel een komma als het onderwerp of de bijwoordelijke bepaling een bijzin is.

Toelichting

Taalgebruikers zetten vaak ten onrechte een komma na het eerste zinsdeel. Soms gaat het daarbij om het onderwerp.

(1a) De eerste indruk tijdens een sollicitatiegesprek, is vaak doorslaggevend. (de komma is overbodig)

(1b) De eerste indruk tijdens een sollicitatiegesprek is vaak doorslaggevend.

In veel gevallen wordt ten onrechte een komma na een bijwoordelijke bepaling geplaatst.

(2a) De eerste vier maanden van zijn beleid, lijkt de staatssecretaris alle ellende te hebben meegemaakt. (de komma is overbodig)

(2b) De eerste vier maanden van zijn beleid lijkt de staatssecretaris alle ellende te hebben meegemaakt.

(3a) Voor meer informatie over het controleren van administraties, kunt u contact opnemen met de accountant. (de komma is overbodig)

(3b) Voor meer informatie over het controleren van administraties kunt u contact opnemen met de accountant.

(4a) Naar aanleiding van verschillende klachten over geluidsoverlast, is er een onderzoek ingesteld. (de komma is overbodig)

(4b) Naar aanleiding van verschillende klachten over geluidsoverlast is er een onderzoek ingesteld.

Na onderwerp, voorwerp of bijwoordelijke bepaling hoort in principe geen komma te staan. Alleen als de bijwoordelijke bepaling een bijzin is, volgt na die bijzin meestal wel een komma.

(5) Als u meer wilt weten over het controleren van administraties, kunt u contact opnemen met de accountant.

(6) Nadat de eerste gratis reizigerskrant verscheen op de NS-perrons, volgde al gauw een tweede.

Ook na een vooropgeplaatste beknopte bijzin wordt vaak een komma gezet, vooral als het om een wat langere zin gaat.

(7) Om onze klanten goed te informeren over updates en nieuwe regelingen, geven wij eens per maand een nieuwsbrief uit.

De komma na het eerste zinsdeel is ook gerechtvaardigd als die er al om een andere reden staat. In zin 8 maakt de bijvoeglijke bijzin die van fraude verdacht werd deel uit van het onderwerp; na die bijvoeglijke bijzin komt een komma.

(8) De snackbarhouder die van fraude verdacht werd, was opgevallen doordat hij zich in een nieuwe Jaguar XJS verplaatste.

Zie ook

Komma bij beperkende en uitbreidende bijvoeglijke bijzinnen
Komma na een bijwoordelijke beknopte bijzin
Komma tussen hoofdzin en bijzin bij onderschikkende voegwoorden
Komma tussen twee werkwoordsvormen

Naslagwerken

Taalbaak; DigiTaalbaak (2000); Alles over leestekens (1997)