Vraag

Wat is correct: Je kunt ook olijfolie in de plaats van boter gebruiken of Je kunt ook olijfolie in plaats van boter gebruiken?

Antwoord

Zowel in plaats van als in de plaats van is correct in de betekenis ’ter vervanging van’. In plaats van is in deze betekenis het gewoonst.

Toelichting

Wanneer iets of iemand vervangen wordt door iets of iemand anders, kan in de plaats van of in plaats van gebruikt worden. In plaats van klinkt in deze betekenis meestal gewoner dan in de plaats van. Wanneer bedoeld wordt ‘niet het een maar het ander’, is alleen in plaats van gebruikelijk. De twee betekenissen zijn echter niet altijd scherp afgebakend.

(1) Ik heb dit jaar kaarsen in de plaats van / in plaats van lampjes in de kerstboom gehangen.

(2) Sinds oma thee in de plaats van / in plaats van koffie drinkt, heeft ze minder last van slapeloosheid.

(3) In plaats van het gras te maaien, heeft Robert vanmiddag de krant zitten lezen.

(4) We hebben voor deze kast uiteindelijk 450 euro in plaats van 550 euro betaald.

In de combinaties in de plaats komen van en in de plaats treden van wordt altijd het lidwoord de gebruikt.

(5) Leerkrachten moeten niet in de plaats komen van de ouders.

(6) Op 1 januari zal hij in de plaats treden van de huidige voorzitter.  

Zie ook

In / op de eerste plaats
Plaats / plek

Naslagwerken

Grote Van Dale (2005)[bij plaats] 13 (…) in plaats van, dikwijls als aanduiding dat iets in strijd is met wat men verwacht of goedkeurt: in plaats van geld geeft hij mooie woorden; Van Dale Hedendaags Nederlands (2006); Verschueren (1996); Koenen (2006)