De trappen van vergelijking zijn de vormen van bijvoeglijke naamwoorden en sommige bijwoorden die aangeven in welke mate de door het bijvoeglijke naamwoord uitgedrukte eigenschap of toestand vergelijkbaar is met een ander geval: in gelijke mate, in hogere/lagere mate of in de hoogste/laagste mate. Men onderscheidt drie trappen van vergelijking: de stellende trap (of: positief), de vergrotende trap (of: comparatief) en de overtreffende trap (of: superlatief).

De standaardvorm van het bijvoeglijk naamwoord is de stellende trap; de vergrotende trap wordt gevormd met het achtervoegsel -er; de overtreffende trap met het achtervoegsel -st:

snel – sneller – snelst;

lief – liever – liefst;

geschikt – geschikter – geschiktst.

Woorden op -r krijgen meestal een -d in de vergrotende trap. Bij eenlettergrepige woorden met een korte klinker is vaak zowel de vergrotende trap met -d als die zonder mogelijk.

bizar – bizarder – bizarst;

autoritair – autoritairder – autoritairst;

zuur – zuurder – zuurst;

schor- schorrer / schorder – schorst;

bar – barrer / barder – barst.

Bijvoeglijke naamwoorden die op -e eindigen, krijgen alleen een -r in de vergrotende trap. De overtreffende trap wordt vaak omschreven met meest. De regelmatige vorm op -st is soms ook mogelijk.

Omschreven trappen van vergelijking (algemeen)

roze – rozer – meest roze;

stupide – stupider – meest stupide (of: stupiedste);

perfide – perfider – meest perfide.

Bij woorden die eindigen op -s komt er in de overtreffende trap geen -st maar -t. Bij de onverbogen vorm wordt de overtreffende trap bij voorkeur omschreven met meest. Bij de verbogen vorm is zowel de regelmatige vorm als de omschreven vorm met meest mogelijk.

grijs – grijzer – meest grijs / grijste (of: meest grijze);

vers – verser – meest vers / verste (of: meest verse);

komisch– komischer – meest komisch /komischte (of: meest komische).

Hilarischst / hilarischt / meest hilarisch

In enkele gevallen zijn er afwijkende vormen voor de vergrotende en de overtreffende trap:

goed – beter – best;

graag – liever –liefst;

kwaad – erger – ergst (bijvoorbeeld in: ‘van kwaad tot erger’)

Bij sommige bijvoeglijke naamwoorden verandert de spelling van het grondwoord:

chic – chiquer – chicst;

relaxed – relaxter – meest relaxed.

Trappen van vergelijking van samengestelde bijvoeglijke naamwoorden (algemeen)

Gebruikelijkere / gebruikelijker / meer gebruikelijke (de – werkwijze)
Moe (trappen van vergelijking)
Sjiek / chic, sjieke / chique
Relaxede / relaxte

Naslagwerken

ANS (1997), 416-418; Schrijfwijzer (2005), p. 212-213; Taalboek Nederlands (2003), p. 130-131