Vraag

Is de juiste vorm polshoogte of poolshoogte?

Antwoord

Correct is: poolshoogte.

Toelichting

Poolshoogte is een samenstelling van pool en hoogte, met een tussen-s. De eigenlijke betekenis van poolshoogte is ‘de hoogte van de hemelpool boven de horizon op elke plaats op aarde’. Deze hoogte is altijd gelijk aan de geografische breedte van die plaats. Als de poolshoogte bekend is, weet men dus op welke breedte men zich bevindt. De poolshoogte kan op het noordelijk halfrond het best worden gemeten (of ‘genomen’) door de Poolster te ‘schieten’.

Het woord poolshoogte komt vrijwel uitsluitend voor in de vaste verbinding poolshoogte nemen, met de letterlijke betekenis ‘de breedte onderzoeken’ of ‘het bestek opmaken’. Al voor de uitvinding van modernere technieken voor het bepalen van de plaats werd de uitdrukking echter vooral in figuurlijke betekenis gebruikt: ‘inlichtingen inwinnen’, ‘onderzoeken hoe het met een zaak gesteld is’, ‘zich van een zaak, een toestand op de hoogte stellen’.

Door onbekendheid met het begrip en met de oorsprong van de uitdrukking verhaspelen sommige taalgebruikers poolshoogte tot polshoogte, waarbij dan wellicht onder invloed van de uitdrukking een vinger aan de pols houden aan ‘de hoogte van de pols’ wordt gedacht.

Naslagwerken

WNT; Grote Van Dale (2005)